Konfüçyüs Çinli filozof, eğitimci ve yazar.

MÖ 551 - MÖ 479 tarihleri arasında, Doğu Zhou Hanedanlığı döneminde yaşadığı düşünülmektedir. Kong Qiu (Wade-Giles: K'ung Ch'iu) adı altında, Lu devletinin Qufu şehrinde (günümüzde Shandong eyaleti) doğmuş ve aynı şehirde vefat etmiştir.

Doğu uygarlığının en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Çin geleneklerini derleyip toparlayarak yeni kuşaklara aktarmak isteyen Konfüçyüs, kendisine özgü yöntemleriyle öğretimi halka yaymış ve öğretmenliği kendine görev atfetmiş bir düşünürdür. Ancak adı filozoflar, devlet adamları, büyük öğretmenler ve ahlakçılar arasında değil, peygamberler arasında geçmektedir. Dinler Tarihi araştırmacıları da onun öğretisini bir din olarak kabul etmektedir. 

Konfüçyüs kendisini antik dönem krallarının öğretisini kitlelere aktaran Klasikler'in içerdiği değerleri ve ilkeleri topluma aktarmaktan sorumlu görmüştür. Temel amacı ve ideali 'tartışmalardan uzak ve tümüyle uyum içerisinde yaşayan bir toplum ve dünya kurmak'tı. Bu ideale ulaşabilmek için ise, ideal insanı tanımlamak ve onun ortaya çıkmasına yardımcı olmak gerekiyordu. Öğretisinde öteki dünya, tanrı, ruhlar, doğaüstü varlıklar ve benzeri kavramlara yer vermemişti. Çünkü bu alan, onun ilgi alanına girmiyordu. Bu bakımdan Çin'in Sokrates'i olarak kabul edilir. Fikirleri, kendisi tarafından asla yazılı hale getirilmemiş, çoğunluğu birer düşünür ve bilim adamı olarak yetişen öğrencileri tarafından kağıda dökülmüştür.
 

''Yoksul bir gence gerçekten yardım etmek istiyorsanız ona balık tutup vermeyin, balık tutmasını öğretin. Balık vererek bir öğün, balık tutmasını öğreterek bir ömür karnını doyurabilirsiniz…''

Ölümünden sonra ülkesinde önce prens ünvanı ile yüceltilmiş, ondan sonra 'Mükemmel Hakim' ve 'Taçsız Kral' ünvanıyla kutsanmış ve Çin'de kendi adına taρınaklar inşa edilmiştir. Böylece Konfüçyüs yeni bir din ortaya koymayı düşünmediği halde onun adına mabedler inşa etme geleneği XX. yüzyılın başlarına kadar sürmüştür. Konfüçyüs'ün düşüncelerini ve konuşmalarını derleyen 'Lun Yu' adlı ince kitaρ, kutsal kitaρ olarak kabul görmüştür.

Çinli filozofun günümüze kadar gelen ve geçerliliğini her zaman koruyacak olan önemli tespitleri;

''Olgun insan güzel söz söyleyen değil, söylediğini yapan ve yapabileceğini söyleyen adamdır.''

"Bir ülke iyi yönetiliyorsa, yoksulluk ve düşkünlüğün varlığı, utanç verici bir şeydir. Bir ülke kötü yönetiliyorsa, zenginlik ve onur gibi şeylerin varlığından utanç duyulmalıdır."

"Gerçek bilgi kendi cehaletinin farkında olmaktır.''

''Ne aradığını bilmeyen bulduğunu anlayamaz.''

"Bir memleketin nasıl yönetildiğini anlamak mı istiyorsunuz, onun müziğine kulak veriniz. Nerede güzel eserlerden oluşmuş bir uyum vardır; orada adalet ve erdem hüküm sürer.''

"Eğitimli insanlar yapabileceklerinden fazlasını söylemeye utanırlar.''

''Eğitimli insanlar adaleti ilke edinir ve onu düzenli bir biçimde yürütür; onu alçak gönüllülükle kurar ve sadakatle gerçekleştirir.''

''Bir insanın akıllı davranması için üç yol vardır: Birincisi iyi düşünmektir. Bu en soylusudur. İkincisi, taklit etmektir. Bu en kolaydır. Üçüncüsü, denemiş olmaktır. Bu en acısıdır.''

''Üç çeşit dost yararlı, üç çeşidi ise zararlıdır. Dostlar dürüst, içten ya da bilgili oldukları zaman yararlıdırlar. Sahteci, yaltaklanmacı ya da fırsatçı olduklarında ise, zararlıdırlar.''

''Hiçbir şey eyleme geçen cahillik kadar korkunç olamaz.''

"Önderler nazik olurlarsa, halkları saygısızlığa cesaret edemez. Önderler adil olurlarsa halkları serkeşliğe cesaret edemez. Önderler güvenilir olurlarsa, halkları yalancılığa cesaret edemez.''

''Cahillik aklın gecesidir, ama aysız ve yıldızsız bir gece.''

''Bir ülkede adaletin varlığı kişinin kendini özgürce ifade etmesinden anlaşılır. Bir ülkede adaletsizliğin varlığı ise kişilerin başına buyruk davranışından anlaşılır. İyi insanlar sorunları önlemek için çaba sarf ederler.''